روغن نخل (روغن پالم Palm Oile) نوعی روغن گیاهی است که از مغز میوه نخل (مغز خرما) استخراج میشود. مشابه این روغن را از بین هزاران فراورده نفت خام صادر شده از خلج پارس و دریای مازندران، هم در کشورهای غربی بدست میاورند که مورد مصرف فراوانی در صنعت و تولیدات صنعتی، دارویی، خوراکی و پوشاک دارد.
استفاده بشر از روغن نخل به بیش از ۵۰۰۰ سال در ایران بزرگ میرسد. در اوایل قرن ۲۰ و پس از جنگ جهانی اول که امپراطوری ایران به صدها کشور تجزیه شد، کتابخانههای ایران پیش از به آتش کشیده شدن توسط غربیها غارت گشته و کتب علمی ایرانی به غرب برده شده و در آنجا ترجمه گشته و بدین ترتیب غربیها به خواص روغن نخل و موارد مصرف آن پی بردند. در چپاول آرامگاه امپراطوران ایرانی، غربیها مقداری روغن نخل اصل در یکی از این آرامگاهها بدست آوردند که گفته میشود قدمت آن به ۵۰۰۰ هزار سال در ایران میرسد. روغن نخل همچنین در مصر و آفریقا و شرق آسیا که همگی جز امپراطوری پارسها بودند مصرف فراوان داشته است. روغن نخل بمدت طولانی در امپراطوری پارسها برسمیت شناخته شده و بطور گستردهای استفاده میشده و میشود .
غربیها پس از آشنایی با این روغن آنرا از آفریقا و آسیا به اروپا و پس از آن آمریکا برده و مورد مصرف قرار داده و میدهند. روغن نخل یک کالای بسیار متداول و ارزشمند در طول سالها برای اروپاییها بوده و دزدان غربی تحت نام تجار و بازرگان، آنرا مانند چپاول نفت، غارت میکنند. و در این راه از نابودی کامل هزاران گونه گیاهی و حیوانی باکی ندارند.
اندونزی بزرگترین صادرکننده روغن نخل جهان است که تولید و صادرات بی رویه و وحشیانه غربیها ، اثرات بسیار نامطلوبی بر حیات وحش و منابع طبیعی شرق آسیا و این کشور دارد. از جمله از بین رفتن جنگلها و در نتیجه نابودی انواع حیوانات و گیاهانی که در این جنگل ها، میلیونها سال- و پیش از دستیابی غربیها به این منابع طبیعی بشر، بیدرد سر زندگی میکردند. هنرمند لیتوانی بنام ارنست زاکاروویچ (Ernest Zacharevic) این توحش و جنایت غربیها را از طریق عکس و برای گسترش آگاهی عمومی در مورد این توحش و جنایت علیه موجودیت بشر - به نمایش گذاشته و بدین ترتیب به آن به نوعی اعتراض کرده است.
استفاده از روغن نخل نگرانیهایی را برای گروههای فعال محیط زیست نیز ایجاد کردهاست. میزان زیاد روغنها در درختان باعث جذب سرمایهگذاران برای سود دهی شدهاست که این منجر به از بین رفتن جنگلهای اندونزی به منظور ایجاد فضا برای کشت خالص روغن خرما شده است؛ و این باعث از بین رفتن میزان قابل توجهی از زیستگاه اورانگوتان شده به ویژه دو گونه اورانگوتان سوماترایی که در معرض انقراض قرار گرفتهاند.
در سال ۲۰۰۴ برای رسیدگی به این نگرانیها میز گردی تحت عنوان RSPO برای کار با صنعت روغن نخل تشکیل شد. علاوه بر این در سال ۱۹۹۲ در پاسخ به نگرانی در مورد جنگل زدایی دولت مالزی متعهد به افزایش محدودیت مزارع روغن نخل با حفظ حداقل نیمی از زمین کشور بعنوان پوشش جنگلی شدهاست.
بکارگیری روغن نخل برای تولید سوخت گیاهی از چند سال اخیر، موجب افزایش تقاضای جهانی و در نتیجه افزایش قیمت آن شدهاست. نوع درجه یک آن روغن نخل elaeisguineesis آفریقایی و به میزان کمتر روغن نخل oleiferaelaeis آمریکایی است.
رنگ روغن نخل در حالت طبیعی، به علت مقدار بالای بتاکاروتن، قرمز است. بهمین علت، روغن هستهٔ نخل با روغن هستهٔ سایر میوههای مشابه اشتباه نمیشود. تفاوتها در رنگ (روغن هستهٔ پالم خام فاقد کروتنوئید است و قرمز نیست) و در مقدار چربی اشباع شدهاست در حالی که روغن قشر میانی میوه خرما ۴۱٪ اشباع است و روغن هسته خرما و نارگیل ۸۱٪ و ۸۶٪ اشباع هستند.
روغن نارگیل همراه با روغن خرما یکی از معدود چربیهای گیاهی بسیار اشباع شدهاست که در دمای اتاق نیمه جامد است که شامل چندین چربی اشباع و غیر اشباع به صورت گلیسیرین (۰٫۱٪اشباع) و میرستات (۱٪ اشباع) و پالمیتات (۴۴٪ اشباع) و استئارات (۵٪اشباع) و اولئات و لینولئات و آلفا لینولئیک میباشد.
روغن نخل یک ماده رایج برای پختوپز در کمربند استوایی، آفریقا، آسیای جنوب شرقی و بخشهایی از برزیل است. در دیگر نقاط جهان برای پایین آوردن هزینهها در صنایع غذایی تجاری و پایداری بالا اکسیداتیو (اشباع) محصول تصفیه شده برای سرخ کردن هم استفاده میشود. روغن نخل به عنوان یک جایگزین مناسب برای چربیهای ترانس یافت شدهاست. با این حال مطالعاتی در سال ۲۰۰۹ انجام شد که نشان داد ممکن است روغن نخل جایگزین مناسبی (به دلیل داشتن چربیهای ترانس) برای افراد با سطح بالای LDL نباشد.
مثل همه روغنهای گیاهی روغن نخل حاوی کلسترول نیست، اگر چه مصرف چربی اشباع شده کلسترول LDL و HDL را افزایش میدهد.