درخت بائوباب یا آدانسونیا، یکی از قدیمیترین درختان موجود است که البته به یمن توحش غربی ها بویژه انگلیسی ها و فرانسوی های زالو که هر جا پا گذاشتند آنجا را به نابودی و ویرانی مبدل ساختند, نسل این درخت در مرز خطر نابودی قرار دارد. این درخت را میتوان مزرعه آفریقایی ها هم دانست, چرا که از تمامی اجزای این درخت برای خوراک, پوشاک, درمان بیماری ها و طول عمر, رفع تشنگی و مصارف دیگر استفاده میکنند. این درخت میتواند اهالی اطراف خود را یک تنه از هر لحاظ تامین کند. بتازگی میوه های این درخت را که به آنها نام بمب ویتامین و مواد معدنی داده اند(چرا که حجم ویتامین و مواد معدنی که در میوه این درخت است تا ۳۰ برابر بیشتر از میزان آنها در دیگر میوه ها میباشد)از دست آفریقایی ها بدر آورده و در حجمی عظیم به انگلیس و فرانسه صادر کرده اند.
درختان بائوباب به شدت مورد توجه مردمان بومی آفریقا هستند، زیرا می توانند از تمامی قسمت‌های این درخت برای مصارف گوناگون استفاده کنند. علاوه بر اینکه درختان بائوباب منبع مهمی برای تولید الوار محسوب می‌شوند، گاهی تنه این درختان را بومیان خالی کرده و درون آن را به‌عنوان انبار بذر و دانه‌ها، پناهگاه یا محل ذخیره‌ی آب مورد استفاده قرار می‌دهند گاهی هم از تنه‌ی توخالی درخت به‌عنوان تابوت مردگان نیز استفاده می کنند.
عمر برخی درختان به بیش از هزار سال می رسد بهمین علت آن را می توان یکی از عجایب خلقت دانست. درخت بائوباب به نام پادشاه درختان معروف می باشد. در نزدیکی شهر مورونداوا در ساحل غربی ماداگاسکار، جنگلی قدیمی از درختان بائوباب قرار دارد که عمر برخی درختان آن بیش از هزار سال است و این درخت با آن شکل عجیب و غریبی که دارد فضایی جادویی، باعظمت و بینظیر را در جزیره ماداگاسکار ایجاد کرده است و به عظیم‌الجثه بودن شهرت دارند.
آدانسونیا یا بائوباب هشت گونه شناخته شده دارد که شش گونه از این درخت در ماداگاسکار یکی بومی سرزمین اصلی آفریقاست، دو گونه دیگر یکی در شبه‌جزیره عربستان و یکی در استرالیا رشد می‌کند. بلندی آن به ۱۸ متر می‌رسد. میوه بائوباب به نام نان میمون شهرت دارد و طول آن به ۴۰ سانتی‌متر می‌رسد. بخش اسفنجی این میوه دارای ماده‌ای لعاب دار و خوراکی است و رنگی مایل به قرمز و طعمی ترش و شیرین دارد و از آن برای معطر کردن نوشابه‌ها استفاده میشود. تنه بلند و بشکه مانند آن قهوه‌ای رنگ است و قطر آن به ۹ تا ۱۲ متر می‌رسد.
این درخت شریف گاهی با نام درخت وارونه نیز نامیده میشود. چرا که زمانی که این درخت برگ ندارد، شاخه‌های آن شبیه به ریشه درخت بنظر می‌رسند؛ انگار که درخت وارونه در خاک کاشته شده است.
این درخت رشد فوق‌العاده ای دارد و ارتفاع آن به ۵ تا ۳۰ متر می‌رسد و قطر تنه‌ی آن بین ۷ تا ۱۱ متر است. یک گونه از بائوباب آفریقایی در استان لیمپوپوی آفریقای جنوبی وجود دارد که بزرگ‌ترین نمونه زنده این درخت در دنیا است. این نمونه تا همین اواخر، ۴۷ متر محیط و ۱۵.۹ متر قطر داشته است، اما اخیرا درخت دو قسمت شده و از هم جدا شده است. اکنون بزرگ‌ترین درخت دنیا Sunland Baobab است که در آفریقای جنوبی قرار دارد. قطر تنه آن ۱۰.۴۶ متر و محیط تنه آن ۳۳.۴ متر است.
به درختان مائوباب، بطری آب نیز می گویند برای اینکه این درختان مدتی طولانی و بدون باران به حیاط خود ادامه دهد،تنه ای اسفنج مانند دارد. در تنه اش انقدر آب جمع می شود که بزرگ میشود. این درخت تا ۱۲۰ هزار لیتر آب را در تنه خود برای تحمل شرایط بی آبی ذخیره می‌کندو برگریزان دارد. بائوباب میتواند تا ۳۰ متر بلندی و ۱۱ متر قطر داشته باشد. این درخت با آن شکل عجیب و غریب برای دوام آوردن در شرایط گرم و خشک تکامل پیدا کرده است.
محصولات دیگری چون داروهای مختلف، پارچه و کائوچو از بخش‌های مختلف این درخت به دست می‌آید.
از بخش‌های مختلف درخت بائوباب میتوان محصولاتی نظیر صابون، چسب تولید کرد. پوست بائوباب برای پارچه و طناب، برگ برای ادویه و فلفل و دارو استفاده می شود، میوه بائوباب به نام “نان میمون”، خوردنی است. برگ بائوباب تازه یک سبزی خوراکی شبیه به اسفناج است که به عنوان دارو برای درمان کلیه و مثانه در آفریقااستفاده می شود.
روغن بائوباب پایس دارای بافتی متفاوت نسبت به دیگر روغن ها است. این روغن را می توان بعنوان روغن ماساژ برای ابریشمی و نرم کردن پوست استفاده کرد. ماساژ با این روغن برای پوست ها خشک و صدمه دیده مناسب است و به پوست کمک می کند که خودش را بازسازی و درمان کند. این روغن سریعا در پوست جذب می شود.
درمان خانگی نشانه های کشیدگی پوست: با استفاده منظم روغن بائوباب پایس روی قسمت کشیده شده می توان ظاهر و عمق این نشانه ها را کاهش داد. روغن سنتز کلاژن و الاستین را تحریک و این نشانه ها را درمان می کند. همچنین این روغن برای درمان زخم (مانند زخم های بعد جراحی) مفید است.
استفاده روزانه بعنوان لوسیون مرطوب کننده: بعد از دوش مقدار کمی روغن بائوباب را روی پوست بزنید. این کار به مرطوب نگهداشتن پوست کمک می کند. روغن بدون ایجاد حالت گریسی ظرف چند دقیقه جذب می شود. همچنین می تواند برای افزایش کارایی به لوسیون مرطوب کننده اضافه کرد.
ترمیم لب ها: روغن بائوباب پایس برای لب های ترک خورده مناسب است. فقط مقدار کمی از روغن را به لب ها بزنید.
تقویت کننده مو: روغن بائوباب پایس را به پوست سر بزنید. این روغن مو را نرم و ابریشمی و به آن حجم می دهد. استفاده از روغن بائوباب از مو در مقابل صدمه دیدن توسط خورشید و رادیکال های آزاد محافظت می کند. این روغن برای موهای وز و صدمه دیده استفاده می شود.
مراقبت از ناخن: ناخن های دست و پا را در روغن بائوباب پایس فرو کنید. این روغن آنها را نرم و ترمیم می کند و مانع شکستن ناخن ها می شود.
گونه‌های این گیاه عبارتند از:
آدانسونیا دیجیتاتا لینه – بائوباب آفریقایی، درخت موش‌مرده، درخت نان‌میمون (غرب، شمال‌شرقی، مرکز و جنوب آفریقا، در عمان و یمن در شبه‌جزیرهٔ عربستان، آسیا و پنانگ، مالزی[۳])
بائوباب گراندیدیه بیون – بائوباب غول (ماداگاسکار)
بائوباب گرگوری(en) فردیناند مولر (syn. A. gibbosa) – boab, بائوباب استرالیایی , bottletree, cream-of-tartar-tree, gouty-stem ( شمال‌غربی استرالیا)
Adansonia kilima Pettigrew, et al. – montane African baobab (eastern & southern Africa)[۴]
Adansonia madagascariensis Baill. – Madagascar baobab (Madagascar)
Adansonia perrieri Capuron – Perrier's baobab (northern Madagascar)
Adansonia rubrostipa Jum. & H.Perrier (syn. A. fony) – fony baobab (Madagascar)
Adansonia suarezensis H.Perrier – Suarez baobab (Madagascar)
Adansonia za Baill. – za baobab (Madagascar)
