یکی گوهرفروشی ثروت اندوز
بدست آورد الماسی دل افروز
نهادش در میان کیسه‌ای خرد
ببستش سخت و سوی مخزنش برد
درافکندش بصندوقی از آهن
بشام اندر نهفت آنروز روشن
برآن صندوق زد قفلی ز پولاد
چراغ ایمن نمود از فتنهٔ باد
ز بند و بست چون شد کیسه آگاه
حساب کار خود گم کرد ناگاه
چو مهر و اشتیاق گوهری دید
ببالید و بسی خود را پسندید
نه تنها بود و میانگاشت تنهاست
نه زیبا بود و می‌پنداشت زیباست
گمان کرد از غرور و سرگرانی
که بهر اوست رنج پاسبانی
بدان بیمایگی گردن برافراشت
فروتن بود گر سرمایه‌ای داشت
ز حرف نرخ و پیغام خریدار
بوزن و قدر خویش افزود بسیار
بخود گفت این جهان افروزی از ماست
بنام ماست هر رمزی که اینجاست
نبود ار حکمتی در صحبت من
چه میکردم درین صندوق آهن
جمال و جاه ما بسیار بودست
عجب رنگی درین رخسار بودست
بهای ما فزون کردند هر روز
عجب رخشنده بود این بخت پیروز
مرا نقاد گردون قیمتی داد
که بستندم چنین با قفل پولاد
بدو الماس گفت ای یار خودخواه
نه تنهائی رفیقی هست در راه
چه شد کاین چهر زیبا را ندیدی
قرین ما شدی ما را ندیدی
چه نسبت با جواهر ریسمان را
چه خویشی ریسمان و آسمان را
نباشد خودپسندی را سرانجام
کسی دیبا نبافد با نخ خام
اگر گوهرفروش اینجا گذر داشت
نه بهر کیسه از بهر گهر داشت
بمخزن گر شبی چون و چرا رفت
نه از بهر شما از بهر ما رفت
تو مشتی پنبه من پروردهٔ کان
تو چون شب تیره من صبح درخشان
چو در دامن گرفتی گوهری پاک
ترا بگرفت دست چرخ از خاک
چو برگیرند این پاکیزه گوهر
گشایند ازتو بند و قفل از در
تو پنداری ره و رسم تو نیکوست
ترا همسایه نیکو بود، ایدوست
از آن معنی نکردندت فراموش
که داری همچو من جانی در آغوش
از آن کردند در کنجی نهانت
که بسپردند گنجی شایگانت
چو نقش من فتد زین پرده بیرون
شود کار تو نیز آنگه دگرگون
نه اینجا مایه‌ای ماند نه سودی
نه غیر از ریسمانت تار پودی
به پیرامون من دارند شب پاس
تو کرباسی مرا خوانند الماس
نظر بازی نمود آن یار دلجوی
ترا برداشت تا بیند مرا روی
ترا بگشود و ما گشتیم روشن
ترا بربست و ما ماندیم ایمن
صفای تن ز نور جان پاکست
چو آن بیرون شد این یک مشت خاکست.
پروین اعتصامی
