به گزارش نیویورک تایمز تنها چند ساعت پس از به نتیجه رسیدن توافق با ایران برای برداشتن تحریمهای مالی و نفتی در ازای توقف توانمندی هستهای ایران
توماس فریدمن ژورنالیست، ستوننویس و نویسندهٔ آمریکایی نوشت : باراک اوباما مردی است که هیچ تردیدی در مورد توافقی که انجام داده، ندارد.
توماس فریدمن مینویسد : رئیس جمهور بمن گفته است که با ارزیابی مقاله دو هفته گذشته من، ما از تمام اهرمهای موجود خود یا متحدان مان برای ممانعت از تبدیل شدن ایران به یک قدرت هستهای استفاده کردیم. رئیس جمهور ادامه میدهد، شخصا زمان بیشتری می خواهم تا این توافق را مطالعه کنم، صحبتهای کارشناسان غیرحزبی را بشنوم، به آنچه مقامات عالی ایران به مردمشان می گویند گوش دهم و ببینم که منتقدان چه استراتژیهای معتبر جایگزینی ارائه می کنند. باراک اوباما با قطعیت از موضع خود در قبال توافق با ایران دفاع کرد و منتقدانش و کنگره مجبور خواهند بود به طور جدی ، اراده او را در عقد این پیمان مورد توجه قرار دهند.
باراک اوباما گفت: «ما این توافق را بر اساس اینکه آیا رژیم داخلی ایران و یا رژیم جمهوری اسلامی را تغییر می دهد یا خیر، ارزیابی نمی کنیم. ما این توافق را بر این اساس که آیا همه مشکلاتی که می تواند به ایران مربوط شود را حل می کند یا خیر، یا اینکه آیا تمام فعالیتهای شریرانه جمهوری اسلامی در سراسر جهان را از بین می برد یا خیر، ارزیابی نمی کنیم. ما این توافق را بر این اساس که ایران نمی تواند به یک سلاح هستهای دست یابد، ارزیابی می کنیم. این مسئله همواره مورد بحث بود.
اوباما اینطور استدلال کرد که رویکردش از همان منطق استراتژیک ریچارد نیکسون و رونالد ریگان که برای نزدیکی به شوروی و چین استفاده شد، نشات گرفته است.
او گفت: می دانید، من تفاوتهای زیادی با رونالد ریگان دارم اما جایی که او را کاملا تحسین می کنم آنجا است که دریافت اگر قادر به توافق با یک امپراتوری نیست حداقل تهدید وجودی بمراتب بزرگتر او را خنثی کند و این همان سیاستی است که ما با ایران در نظر گرفتیم. من اختلاف نظرهای بسیاری با ریچارد نیکسون داشتم اما او فهمید که این احتمال وجوددارد که چین یک مسیر متفاوت را در پیش بگیرد. ایران هم میتوانست مسیر متفاوتی در پیش بگیرد و این به سود ما نبود. شما مسائل را اینگونه در نظر بگیرید که تا زمانیکه ما از ظرفیت امنیتی خود حفاظت می کنیم- تا زمانیکه توانمندی خود برای پاسخگویی نظامی برای حمایت از دوستان و متحدان خود را از دست نمی دهیم- این ریسکی نیست که باید بپذیریم. این موضع کاملا عملی است. اصلا ساده لوحانه نیست: وقتی ما می توانیم برخی اختلافها را بدون استفاده از زور حل کنیم و این مسئله به مراتب برای ما و مردم منطقه بهتر خواهد بود چرا که نه.»
اوباما در پاسخ به این سوال که آیا فکر نمی کند که با توجه به عمق جامعه مدنی ایران، تلاشها برای یکپارچگی بیشتر ایران با جهان با این توافق تشدید شود، گفت: «با احترام به ایران و تمدن بزرگ آن، متاسفانه این کشور دارای حکومتی است (بیگانه ترک و عرب حاکم ) که ضدآمریکایی، ضداسرائیلی، ضدیهودی است و تفاوتهای اساسی بسیاری میان ما و آنها وجود دارد. و بنابراین در ابتدا هدف نسبی ما اینجا این است که از عدم برخورداری ایران از سلاح هستهای اطمینان حاصل کنیم.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در به نتیجه رساندن این توافق کمک رسان بوده یا یک مانع، گفت: «روسیه کمک رسان بود. با شما صادق خواهم بود. مطمئن نبودم با توجه به اختلافاتی که در حال حاضر بر سر اوکراین با روسیه داریم، این مسئله تاثیرگذار خواهد بود یا خیر. تفکیکی که پوتین و دولت روسیه در این زمینه ایجاد کردند، برای من شگفت آور بود و ما به این توافقنامه دست نمی یافتیم اگر اراده روسیه برای همراهی با ما و دیگر اعضای گروه ۱+۵ در تاکید بر یک توافق محکم نبود.»
باراک اوباما در ادامه این طور استدلال کرد که ممانعت از برخورداری ایران از توانمندی غنی سازی غیرممکن است. او تاکید کرد مسئله اصلی این است که ما چطور آن را متوقف و محدودیتهایش را راستی آزمایی کنیم. وی گفت: «حال بینامین نتانیاهو و دیگر منتقدان ترجیح می دهند که آنها هیچ توانمندی هستهای نداشته باشند. اما سوال اصلی این است که آیا ما آن نوع از رژیم بازرسی ها، پادمان و اجماع بین المللی را در ختیار داریم که رفتن به سمت تسلیحات هستهای برای ایران ارزشش را نداشته باشد؟ ما به این دستاورد رسیدیم.»
رئیس جمهوری آمریکا گفت که می داند مجبور به جنگ و مقابله با نتانیاهو و کسانی که در کنگره مانند نخست وزیر اسرائیل فکر می کنند، است اما مطمئن بود که در پایان بر آنها چیره خواهد شد. وی گفت: «آنچه سعی کردهام به مردمی مانند نتانیاهو بگویم این است که در غیاب یک توافق، توانایی ما برای حفظ تحریمها در میان کارتها نبود. از یاد نبرید که این تنها ایران نبود که بهای تحریمها را داد. چین، ژاپن، کره جنوبی، هند تقریبا اکثر واردکنندگان نفتی در سراسر جهان که پیش از این ترتیبات واردات نفت از ایران داشتند- خود را در شرایطی یافتند که حفظ تحریمها هزینههای میلیاردی برای آنها میداشت.»
اوباما گفت: «و آخرین مسئلهای که باید اعتراف کنم این است که –شاید ما از تاریخ یاد نگرفته باشیم - ولی ما باید بدانیم که حتی در قبال دشمنان خود باید توانمندی اینکه گهگاه خود را به جای آنها بگذارید را داشته باشیم . مثلا در مورد ایران ما دوستانه رفتار نکردیم، و اگر نگاهی به تاریخ ایران بیاندازید، واقعیت این است که ما در سرنگون کردن حکومت منتخب دموکراتیک شاه در ایران دست داشتیم. ما در جنگ صدام حسین بر ضدّ ایران، از صدام حسین حمایت کردیم، آن هم زمانیکه می دانستیم او از تسلیحات شیمیایی در جنگ میان ایران و عراق استفاده کرده و در نتیجه آنها حق دارند نگرانیهای امنیتی خود و روایت خود را نسبت به ما داشته باشند و به ما اعتماد نکرده و حتی به چشم دشمن به ما نگاه کنند.»