دی ۲۸، ۱۳۹۳

رقص گل‌ها برفراز تبریز


یکی‌ از دلایلی که حفظ شهر تبریز در استان آذربایجان برای ایران بسیار مهم میباشد ، این است که یک سوم از تاریخ ملی‌ میهنی و تاریخ ادبیات ایران در این شهر قرار دارد، و حفاظت این شهر در مقابل شر بیگانگان که بارها و باره‌ها برای آن چنگ و دندان تیز کرده‌اند، یکی‌ از واجبات دولت مرکزی است. هر چند در چنین شرایط سیاه که کشورمان در آن قرار دارد، هیچ چیزی در امان نیست و کل کشور در مرز خطر و نابودی قرار دارد.

صدای روسیه می‌نویسد:

۲۲۰ سال پیش ، الکساندر گریبایدوف به دنیا آمد. افسانه هایی در باره ی اسرار زندگی و مرگ این دیپلمات برجسته ی روسی و نمایشنامه نویس خوش ذوق بر سر زبانهاست. و طبیعتا بسیاری از آنها به ایران مرتبطند.

چندین سال پیش سرگی دمیتریف ، یکی از اعضای انجمن نویسندگان روسیه و سردبیر انتشارات " ویچه" به تحقیق و مطالعه در زندگی و آثار نویسنده ی کمدی " فغان از زیرکی " پرداخت. طی این مدت زمان او چندین بار به ایران سفر کرد ، در کشوری که بخش قابل توجهی از خدمات دیپلماتیک گریبایدوف سپری شد.

- سرگی دمیتریف می گوید : من کل مسیر گریبایدوف در ایران را طی کردم. سه بار در تهران بودم و از خانه‌اش بازدید کردم جایی که کشتار دسته جمعی کارکنان سفارت موقت روسیه اتفاق افتاد. مدت زمان طولانی تصور می کردم که این خانه در خیابان باغ ایلچی تخریب شده و به جای آن بازار ساخته اند. اما به نظرم آن خانه در واقع حفظ شده است. در هر صورت کارشناسان محلی مرا در این مورد مطمئن ساختند. اکنون این خانه خراب شده و به هیچ کسی تعلق ندارد. من همچنین در کاخ‌های نگارستان و گلستان بودم جایی که گریبایدوف در مراسم‌های شاه حضور داشت.


در آن زمان و در دوره شاهزاده عباس میرزا سفارت‌های خارجی در تهران نبودند بلکه در تبریز قرار داشتند. هیات روسی ضمن سفر به سرزمین پارس برای معرفی به فتحعلی شاه به تهران عازم شد. در این سفر گریبایدوف کشته شد، وقتی که جمعیت به سفارت حمله کردند. تحقیقات بسیاری به منظور یافتن دلایل این کشتار انجام شد اما تا به امروز علت آن مشخص نشده است.

سرگی دیمیتریف در جریان سفر خود به ایران به تبریز هم رفت. آنجا از خانه‌ای که متعلق به هیات روسی بود بازدید کرد ، جایی که الکساندر گریبایدوف زندگی می کرد و طی مدت زمانی طولانی به میهن خدمت می رساند. این ساختمان و اطراف آن حفظ شده است و به روسیه تعلق دارند اگرچه در حال حاضر از آن استفاده نمی شود.

در واقع گریبایدوف از تبریز کارنوشتن آثار ادبی خود را آغاز کرد که محبوبیت گسترده‌ای را برای او به همراه داشت.

- " فغان از زیرکی" در سال ۱۹۰۰ به زبان فارسی ترجمه شد. در ایران گریبایدوف شاعر را تنها پس از گذشت ۷۱ سال از مرگش شناختند. در حالی که گریبایدوف نوشتن " فغان از زیرکی" را در تبریز آغاز کرده و بخش اعظمی از آن را در این شهر نگاشت. و طرح آن نیز در ایران متولد شد.

" رقص گل‌ها " شاید معروفترین اثر گریبایدوف آهنگساز است. او شکوفایی استعداد موسیقیش را در ایران ادامه داد.

- سرگی دیمیتریف می گوید : گریبایدوف آهنگساز و پیانیست خوبی بود. او به همسرش نینو چاوچاوادزه که همراه وی در تبریز زندگی می کرد نواختن پیانو را آموخت. می گویند گریبایدوف عصرها پیانوی خود را به بام خانه‌اش می برد و برای ساکنین محل ملودی‌های که خود ساخته بود، مینواخت .

این حقایق جالب و بسیاری از مطالب دیگردرباره ی زندگی شاعر و دیپلمات برجسته ی روسیه الکساندر گریبایدوف در کتابی می آید که سرگی دیمیتریف محقق زندگی و آثارش جمع آوری کرده است و در آینده‌ای نزدیک منتشر خواهد شد.