گزنه به کردی گزگزک ، گزگز ، اورتیکا= گیاهی است علفی ، از تیره ٔ گزنه ، که برگهای دندانه دار آن پوشیده از کرکهای یک سلولی است و در آنها مایع سوزآوری ترشح میشود، از این لحاظ در موقع لمس کردن سوزش شدیدی احساس میگردد.از جمله گزنه هاگزنه‌ای است که برگهای دندانه دار آن پوشیده از خارهای گزنده است . گلهای آن بسیار کوچک است و تشکیل خوشه‌های بزرگ میدهد. گلهای نر و ماده ٔ آن جداست . گلهای نر دارای چهار کاسبرگ سبز و چهار پرچم است . گلهای ماده نیز دارای چهار کاسبرگ است که در میان آنها تخمدانی دارای یک برچه واقع شده و یک فندق میسازد. ممکن است گلهای نر و ماده بر روی یک پایه یا بر روی دو پایه باشند. انواع مهم این تیره عبارتند از: نوع گزنه یک پایه اورتیکا اورن و گزنه ٔ دو پایه ٔ اورتیکا دیوئیکا که در ساقه‌های خود رشته ٔ آبکشی طویل دارد و دانه‌های آن را انجره مینامند
گَزَنه (به لاتین: Urtica Dioica)گیاهی از تیره گزنه، علفی و پایا با ساقه‌ای منشعب است. ساقه آن راست و چهارگوش بوده و برگهای آن پوشیده از کرکهای گزنده‌ای است.
در ایران به وفور و در اکثر نقاط دیده میشود، بیشتر درییلاقات اطراف تهران، شمیرانات و درکرج دردامنه‌های البرز، کندوان، پل زنگوله، در مناطق شمالی در مازندران و گیلاندرهرزویل وجنگل نودی، عمارلو، راه کبوترچاک به زردچیان، رودبار، آستارا، بندرگز ودرآذربایجان در دامنه‌های سهند، زنقاب، دیلمان وارسباران ,لرستان(در کنار رودخانه کشکان) بطورخودرودیده میشود.
زیر پوست خشن این گیاه، خواص پزشکی فوق‌العاده‌ای نهفته است. این گیاه باعث تصفیه‌ی خون، بهبود بیماری تب یونجه، پروستات، زیبایی و تقویت موها میشود. از آنجایی که این گیاه ظاهر خشنی دارد و لمس آن باعث خارش و سوزش پوست میشود تقریباً شناسایی آن ساده است. ایرانیان باستان از این گیاه برای اهداف مختلفی استفاده میکردند ( گفته میشود در جهان باستان از این گیاه برای درمان بیماری‌ها و ناخوشی‌های فصل سرما، آرتریت و برای رشد سریع‌تر موهایشان استفاده میشده است.)
گزنه گیاهی است كه از دوران ماقبل تاریخ نیز وجود داشته و مردم آن زمان از آن برای تغذیه استفاده میكردند و از خواص درمانی آن اطلاع داشته اند .
عطاری‌های ایرانی درقرون متمادی آنرا برای رفع سرماخوردگی و بیماری دستگاه تنفسی تجویز می‌کرده‌اند .
گزنه گیاهی است علفی و چند ساله كه ساقه آن چهار گوش بوده و بطور قائم تا ارتفاع یك متربالا میرود. این گیاه در خرابه‌ها ، باغها و نقاط مرطوب كه چهارپایان از آن عبور می كنند بحالت خودرو میروید ریشه این گیاه خزنده بوده و در ناحیه ای كه سبز می شود كم كم تمام منطقه را فرا می گیرد .
ساقه این گیاه را پرزها و تارهای مخروطی شكل پوشانده كه در صورت لمس كردن ساقه بدست می چسبد و پوست را می گزد كه تولید خارش و سوزش می كند و شاید به همین دلیل آنرا گزنه نامیده اند .
تخم آن نرم ، ریز و تیره رنگ و مانند تخم كتان است قسمت مورد استفاده این گیاه برگهای تازه ، ریشه شیره و دانه آن است .
