یاقوتستان (به روسی: رسپوبلیکا ساخا (یاکوتیا) )Республика Саха (Якутия))) (نام‌های دیگر: یاکوت، یاکوتیه، ساخا) یکی از جمهوری‌های روسیه است که در ناحیه فدرال خاور دور قرار گرفته‌است. پایتخت آن شهر یاکوتسک و جمعیت آن ۹۵۸٬۵۲۸ نفر است. (آمار ۲۰۱۰).
این جمهوری با جمهوری خودمختار چوکوت، استان ماگادان، کرانه خاباروفسک، استان آمورسکایا، کرانه زابایکالسکی، استان ایرکوتسک و کرانه کراسنیارسک همسایه و مجاور می‌باشد. جمهوری یاقوتستان در ۲۷ آوریل ۱۹۲۲ بنیاد شد.
در یاکوتیا برای نخستین بار تونل زیر زمینی برای اسکی ساخته می شود.
این تونل در منطقه یخبندان دائمی قرار خواهد داشت، زیرا دمای زیر صفر بطور طبیعی در آنجا حفظ خواهد شد. مقامات دولتی امیدوارند با کمک این تونل، توریستهای بیشتری به آنجا سفر کرده و بتوانند به ورزشکاران در آماده شدن برای مسابقات کمک کنند.
جمهوری یاکوتیا یکی از عناصر فدراسیون روسیه و در شمال – شرق سیبری واقع است. اراضی آن از یخبندان دائمی پوشیده شده است. سطح فوقانی پوسته زمین همیشه پوشیده از برف و یخ است و دمای آنجا هیچوقت از صفر تجاوز نمی کند.
یکی از جاهای دیدنی یاکوتیا - « پادشاهی یخبندان دائمی» نامیده شده است. این یک مجموعه تفریحی است که در غار بزرگ یخی ساخته شده است. زمستان‌ها دمای هوا در داخل غار منهای ۱۰ درجه است و تابستان‌ها به -۴ می رسد. در داخل غار، موزه کوچک فسیل شناسی ، مجسمه‌های یخی و خانه حاکم سرمای یاکوتیا – چیسخاآن و خیلی چیزهای جالب دیگر وجود دارد.
به برکت آنکه در طول سال، در « پادشاهی یخبندان دائمی» دمای زیر صفر حفظ می شود آنجا بهترین جا برای پرداختن به انواع ورزش‌های زمستانی است.
ایده اسکی زیر زمینی در سال‌های ۱۹۹۰ میلادی شکل گرفت. اما مشکلات مالی مانع از اجرای آن شد. پس از هنرنمایی موفق اسکی بازان روسیه در باز یهای المپیک زمستانی سوچی – ۲۰۱۴ دوباره به فکر اجرای آن افتادند.
فرض می شود که طول این تونل ۳-۲ کیلومتر و مجهز به تهویه و نور خوب باشد. به علت یخبندان دائمی، دمای هوا در آنجا حدود منهای پنج درجه زیر صفر خواهد بود. امتیاز بزرگ این طرح در آن است که پس از ساخت تونل هزینه زیادی برای نگهداری طلب نمی کند. فقط تعویض برف و تهویه هوا کافی خواهد بود.
ورزشکاران – اسکی باز بیصبرانه در انتظار ساخت این تونل هستند. برای نشان دادن نتایج خوب در مسابقات باید در طول سال تمرین کرد. به عقیده متخصصان تونل یاکوتیا باعث جلب ورزشکاران از سراسر روسیه و همچنین گردشگران خواهد شد.
منبع: صدای روسیه
انسان در دیرینه کهن در سرزمین امروزی یاقوتستان ساکن گردید. باستان‌شناسان معتقدند که انسان در دوران پارینه‌سنگی در این سرزمین ساکن شد. اولین آثار باستانی کشف شده در این منطقه از سه میلیون تا سه هزار سال پیش تخمین زده شده‌اند.
ریاست جمهوری یاقوتستان بعهده رئیس جمهور بوده که همزمان به عنوان رئیس قوه مجریه و به مدت ۵ سال تعیین می‌گردد.
نمایندگان عالی، ارگانهای نظارت کننده و قانونگذار جمهوری یاقوتستان بدست شورای دولتی و یا همان پارلمان جمهوری اداره می‌گردند. نام محلی این شورا به نام (ایل تومن) معروف است. پارلمان جمهوری ساخا از ۷۰ نماینده تشکیل شده و به مدت ۵ سال انتخاب می‌گردند. در حال حاضر ریاست پارلمان جمهوری یاقوتستان به عهده آقای باسی گیسف است (از تاریخ ۲۰ مارس ۲۰۰۸)
دولت در جمهوری یاقوتستان به عنوان قوه مجریه در این جمهوری تلقی می‌گردد. ساختمان و اجزای دولت توسط رئیس جمهور و هیئت دولت تعین می‌گردند. در حال حاضر دولت جمهوری یاقوتستان را یک نخست وزیر، دو قائم مقام، پنج معاون، هفده وزیر و سه نماینده کمیته دولتی تشکیل می‌دهند. از فوریه ۲۰۰۳ میلادی نخست وزیر این جمهوری آقای بوریسوف بوده که در تاریخ ۱۴ فوریه ۲۰۰۷ مجدداً به این سمت منصوب گردید.
جمهوری یاقوتستان در قسمت شمال شرقی سیبری واقع شده‌است. یاقوتستان، بزرگترین منطقه تابعه فدراسیون روسیه و همچنین بزرگترین واحد ارضی-منطقه‌ای در جهان محسوب می‌گردد.
در داخل این جمهوری دریاچه‌های بزرگ بوستاخ و لابینکییر قرار گرفته‌اند.
صنایع این جمهوری بسمت استخراج و غنی سازی مواد خام سوق داده شده‌است. دارای منابع طبیعی ثروتمندی است. در سرزمین یاقوتستان بزرگترین معدن استخراج اوران که ذخایر آن بعد از عملیات اکتشافی در حدود ۳۴۴ هزار تن تخمین زده شده‌است موجود می‌باشد.
بخشهای مختلف صنایع عبارتند از:
- فلزات رنگی، بیشتر الماس و طلا(در حدود ۹۰٪ الماس و در حدود ۲۴٪ طلای روسیه در این جمهوری استخراج می‌گردد). شرکت سهامی آلروسا که بزرگترین شرکت تولید کننده الماس و دومین شرکت در فروش الماس در سطح دنیا می‌باشد.
- صنایع ذغالسنگ
- تولید مطالح ساختمانی
- صنایع جنگل و چوببری
- تعمیرات ماشینهای صنعتی
- صنایع سبک و غذایی
مردم:
گودال اوداچنایا.
[[[یاکوت|یاکوت‌ها]] (50٪)[روس|روس‌ها]] (37.7٪)] و اوکراینی‌ها (7٪) گروه‌های اصلی جمعیت این سرزمین اند. زبان‌های رسمی نیز شامل زبان یاکوتی و زبان روسی است.
به غیر از جشنهای عمومی و رسمی در روسیه، در جمهوری یاقوتستان روزهای دیگری به عنوان جشن ثبت گردیده‌است که عبارتند از:
- ۲۷ آوریل(۸ اردیبهشت) - روز جمهوری یاقوتستان
- ۲۱ ژوئن(۱ تیر) - جشن ملی ایسی آخ
- ۲۷ سپتامبر(۶ مهر)- روز اعلان قبول حق حاکمیت جمهوری ساخا
