آبان ۱۳، ۱۳۹۲

آیا منابع نفت و گاز بسرعت رو به اتمام است؟ و آیا در آینده تنها غربی‌ها که منابع نفت و گاز دنیا را بلعیده و در کشور‌هایشان ذخیره کرده‌اند توانایی ادامه حیات دارند؟


زمانی‌ که تمامی منابع نفت و گاز به غرب برده شود، و تنها غربی‌ها دارای نفت باشند، هر لیتر آن را به هزار پوند هم نمیفروشند!

شورای جهانی انرژی، حجم ذخایر باقی مانده نفت و گاز جهان را ارزیابی کرد. بنابراین، نفت فقط برای ۵۶ سال، و گاز - ۵۵ سال، قابل استخراج است. اما همه ی کارشناسان با چنین سناریوی هراس آور و جنجال آفرینی موافق نیستند. اما به هر حال اکثریت معتقدند که دوران سختی در انتظار بخش انرژی است.


بدبینان بر این باورند که جهان در بخش انرژی به سوی بحران خطرناک، در حرکت است. عدم استفاده ی کافی از منابع انرژی‌های نو، وضعیت را پیچیده تر کرده است. سهم آنها در تولید جهانی برق، از پنج درصد هم تجاوز نمی کند.

گنادی اشمال، رئیس اتحادیه ی تولیدکنندگان نفت و گاز می گوید:

"همیشه می گویند که نفت در حال تمام شدن است. این حرف‌ها ۵۰ سال است که گفته می شود. من مطمئنم که ذخایر نفت و گاز تا پایان این سده کفایت می کند. بعدا ذخایر جدیدی موسوم به گاز شیل، پدیدار می شوند که آمریکایی‌ها کار را بر روی آن آغاز کرده اند. ذخایر آن به مراتب بیشتر از گاز طبیعی سنتی است. اما مسئله دیگر آن است که فعلا این منابع تا آخر اکتشاف نشده اند و نمی توان آنها را ذخایر نامید. ذخایر اکتشاف شده فعلا برای ۶۰ تا ۱۰۰ سال قابل بهره برداری هستند.

ضمنا منابع منحصر به فردی موسوم به ئیدرات‌های گازی وجود دارد. این گاز به شکل جامد در کف اقیانوس‌های جهان قرار دارد. بر اساس ارزیابی کارشناسان، حجم ذخایر ئیدرات‌های گازی به مراتب بیشتر از گاز شیل و بیش از دو برابر گاز طبیعی سنتی است. به عبارتی من معتقدم که ما در سیصد سال آینده با کمبود گاز مواجه نخواهیم شد".

امکان اتمام ذخایر نفت، بستگی به این سوال دارد که منشا آن از چیست. اکثر دانشمندان طرف دار نظریه ی بیوژنیک هستند. طبق این فرضیه، نفت بر اثر فرآیند پیچیده و دراز مدت، از بقایای گیاهان و جانوران، حاصل می شود. نظریه ی دیگری نیز در خصوص پیداش نفت وجود دارد. در زمان خود، دمیتری مندلیف متوجه این واقعیت شده بود که معادن، اغلب در کنار گسل پوسته ی زمین قرار گرفته اند. او گفت که آب سطحی زمین از طریق این شیارها به عمق آن نفوذ کرده و با مواد خاصی، واکنش نشان می دهد. حاصل واکنش ها، ایجاد ئیدروکربن‌ها است که باعث بوجود آمدن معادن نفت و گاز می شود. لذا اگر نظریه ی خلاف بیوژنیک، درست باشد، ما برای دوره‌ای نامحدود، با کمبود مواد خام و انرژی، روبرو نمی شویم.

به هر حال خوش بینان بر این باورند که دیر یا زود بشر باید از انرژی هیدروکربوری امتناع کند. دمیتری لوتیانین، تحلیل گر مستقل می گوید:

"سهم مصرف مواد هیدروکربوری در منابع انرژی کمتر خواهد شد. البته این منطقی است. فناوری‌های نوینی، منجمله هسته‌ای در حال توسعه هستند. البته به علت بروز حادثه در ژاپن، از سرعت آن کاسته شده است. اما فکر می کنم که بشر با افزایش میزان امنیت آن، به سوی توسعه ی انرژی هسته ای، پیش خواهد رفت. در کنار آن، منابع انرژی‌های نو همچون خورشید، باد و آب نیز وجود دارد. حجم انرژی حاصله از این نوع منابع، افزایش خواهد یافت و رفته رفته جایگزین انرژی کنونی از مواد هیدروکربوری می شود. لذا نیاز جدید، از منابع غیر سنتی انرژی، تامین خواهد شد".

تمام صحبت هایی که امروز در رابطه با این مطلب که گویا بزودی به علت مسائل اقتصادی، زیست محیطی، فناوری و غیره از نفت امتناع می شود، جای شک و شبهه دارد. در ده‌ها سال آینده ما مجبوریم برای صنایع شیمیایی، از نفت به عنوان خوراک، استفاده کنیم چرا که امروز، کلیه ی سنتز پلیمرهای مواد آلی بر مبنای نفت است.

بنابراین اکثر کارشناسان مطمئنند که ایام نفت ارزان، به پایان رسیده است. و حتی اگر نیمی از پیش بینی‌های هراس آور به حقیقت بپیوندد، نشان از آن دارد که ما در ابتدای پایان تمدن امروزی قرار داریم. البته صحبت از برگشت به عصر حجر نیست. اما فرزندان ما (مخصوصا نوه‌های ما)، در دنیای دیگری زندگی خواهند کرد.

منبع: صدای روسیه