زمین لرزه می آید! این وعده‌ای است که ما ایرانی‌ها آنرا جدی نمی گیریم. اما می آید. قبلا هر از چندگاهی می آمد، گویا اکنون برنامه ثابت هفتگی دارد؛ سه شنبه ها.
سه شنبه ۲۰ فروردین ۹۲، زمین لرزه به قدرت ۶.۲ ریشتر در ساعت ۱۶:۲۲ به وقت محلی در کاکی، در ۹۰ کیلومتری جنوب شرق بوشهر و ۲۵ کیلومتری جنوب شرق خورموج در استان بوشهر رخ داد. کانون زمین لرزه در نزدیکی کنبد نمکی جاشک و در نزدیکی روند گسل برازجان واقع است. ژرفای زمینلرزه کمتر از ۱۰ کیلومتر برآورد می شود. پسلرزه‌ای با بزرگای ۵.۴ سیزده دقیقه پس از لرزه اصلی در پهنه کانونی زمینلرزه با ژرفای کم - حدود ۱۰ کیلومتر- رخ داد.
این زمین لرزه که ۳۷ کشته و بیش از هزار مصدوم بر جا گذاشت و موجب تخریب ۳۱۰۰ خانه هم شد. مردم بسیاری آواره شدند و اکنون در چادر زندگی می کنند. هرچند خوشبختانه تلفات زمین لرزه مانند زمین لرزه‌های پیشین نبود و تو جه مسوولان به این مناطق زمین لرزه زده بیش از گذشته حس شد، امداد رسانی بهتر و دقیق تر بود و مسوولان ارشد کشور هم توجه ویژه‌ای کردند ، اما مصیبت بزرگ به جا مانده برای بازمانده هایی است که باید خانه‌هایشان را، زندگیشان را دوباره از نو بسازند. آنها پس از خاکسپاری کشته شده‌های زمین لرزه باید زندگی را دوباره شروع کنند.
زلزه ۶.۲ ریشتری کاکی بوشهر که بیشترین خسارت را در شهر شنبه داشت موجب ترس و نگرانی هم شد؛ علاوه بر نگرانی از خانه‌های خراب شده، یک نگرانی بزرگ هم داشت؛ نیروگاه اتمی بوشهر. شایعات از همان دقایق ابتدایی مشخص شد و البته پاسخ هم گرفت .
اما پس لرزه‌های زمین لرزه بوشهر هنوز ادامه داشت و تازه خسارت‌های زمین لرزه برآورد شده بود و کارشناسان هنوز در حال تجزیه و تحلیل زمین لرزه بودند که ناگهان زمین لرزه‌ای شدیدی مرز ایران و پاکستان در استان سیستان و بلوچستان را لرزاند؛ ۷.۷ ریشتر .
ما ایرانی‌ها که در نیم قرن گذشته با زمین لرزه‌های ۶ ریشتری دنیا را تیره و تار می دیدیم، حالا باید مصیبت زمین لرزه ۷.۷ ریشتری را هم تحمل کنیم. زمین لرزه شدیدی که تاثیراتش را در فیلم‌ها و عکس‌ها دیده ایم.
این زمین لرزه‌های شدید بالای ۷ ریشتر تاکنون برای ما نبوده است؛ ژاپنی ها، فیلیپینی ها، پرویی ها، شیلیایی‌ها و اندونزیایی‌ها کمتر از ۷ ریشتر را زمین لرزه محسوب نمی کنند. حتی خبرگزاری‌های بزرگ دنیا هم زمین لرزه کمتر از ۷ ریشتر را به عنوان خبر فوری پوشش نمی دهند. اما تصاویر فاجعه بار زمین لرزه‌های بزرگتر از ۷ ریشتر از پرو و اندونزی انقدر هولناک است که وقتی خبر زمین لرزه ۷.۷ ریشتری سراوان منتشر شد، تصور مصیبت بزرگی می رفت.
تا حدی که نماینده شهر سراوان از قول فرماندار و استاندار بگوید ۴۰ کشته، نخستین آمار تلفات زمین لرزه است . حتی کسی توجه نکرد که زمین لرزه در کدام منطقه جغرافیایی اتفاق افتاد است؛ مشخصات جغرافیایی کانون زمین لرزه البته نشان داد که حادثه در منطقه خالی از سکنه اتفاق افتاده .
همچنین تقصیر مراکز اطلاع رسانی و تخصصی زمین لرزه هم بود. چه مرکز لرزه نگاری ایران و چه مرکز زمین شناسی آمریکا عمق زمین لرزه را ۱۸ تا ۲۵ کیلومتری سطح زمین برآورد کردند. همین عمق با شدت بالای زمین لرزه، حکایت از مصیبتی اشت که در ساعات اولیه پیش بینی می شد. اما بعد از آن عمق کانون زمین لرزه اصلاح شد و به ۹۵ کیلومتری سطح زمین رفت.
عمق زیاد زمین لرزه موجب شد تاثیرات آن در وسعت زیاد حس شود؛ از هند تا شیراز و بوشهر، از کرمان تا امارات و قطر. پس زمین لرزه ۷.۷ ریشتری و به روایتی ۷.۸ ریشتری سراوان ایران، خبر فوری خبرگزاری‌های بین المللی شد، اهالی دوبی سراسیمه به خیابان‌ها ریختند و چند برج تخلیه شد. آنها که از زمین لرزه ۶.۲ ریشتری کاکی هم لرزیده بودند این بار آنقدر وحشت زده شدند که کار و زندگی را رها کردند.
این بار اما خدا لطف بزرگی کرد که بزرگترین زمین لرزه نیم قرن اخیر، برخلاف زمین لرزه‌های کوچکتر از خودش فقط خسارت‌های مالی داشت و خوشبختانه تنها یک کشته بر جا گذاشت اما معلوم نیست دفعه دیگر زمین لرزه‌ای بیاید و از زیر آوارها زنده بیرون بیاییم.
نویسنده امید کریمی