آبان ۱۹، ۱۳۹۱

راستی‌ چیست، کژی کجاست؟

اوّل كسي كه عَلَم بر جامه كرد و انگشتري در دست، جمشيد بود.
گفتندش: چرا زينت همه به چپ دادي و فضيلت راست... راست؟
گفت: راست را زينتِ راستي تمام است.

فريـــدون گفت نقّاشانِ چيــــن را
كه پيرامونِ خرگاهش بدوزنـــد
بَدان را نيك دار، اي مردِ هشيـــــار
كه نيكان خود بزرگ و نيك‌روزند

حکیم سعدی شیرازی، گلستان
باب هشتم؛ در آدابِ صحبت

توضیح حکمت:
اولین کسی‌ که بر روی لباس نشان دوختن را مّد کرد جمشید بود ( در آن زمان از شانهٔ راست به پایین از ابریشم به شکل شکوفه و یا به شکل بعضی‌ از حیوانات بر روی لباس نشانی‌ میدوختند که آنرا علم و آن لباس را جامه معلم می‌گفتند و اولین کسی‌ که اینچنین جامه را اختراع کرد و در بر کرد جمشید پادشاه ایران بود) و اولین کسی‌ که جواهر و زیور آلات و انگشتری در دست کرد باز هم جمشید بود. و از او پرسیدند که چرا همه زیور و انگشتر به سمت چپ بدنت دادی درحالی که راستی‌ در سمت راست است، گفت: همین که سمت راست، راستی‌ را داراست برای او کافی‌ است آنچه احتیاج به توجه دارد غیر راستی‌ است.

فریدون پادشاه دیگر ایران دستور داد که دور تا دوره خیمه گاه ش نوشتند، که با بدان و نادرستان به نیکی‌ رفتار کن، چرا که نیکان و خوبان هم اکنون از نعمت نیک‌ بودن برخوردارند و این بد‌ها هستند که میبایستی تربیت شوند و به آنها توجه شود و با نیکی‌ دلشان نرم گردد.