آبان ۱۷، ۱۳۹۱

برنامه هسته ای ایران

گزارش اخیر آمانو مورد توجه بسیاری از کارشناسان قرار گرفته است. به اعتقاد آنها این گزارش نسبت به گزارش‌های قبلی رویکردی مثبت داشته و تا اندازه‌ای بخشی از تهدیدهایی را که متوجه برنامه هسته‌ای ایران بوده، خنثی کرده است. اگر چه نکاتی نیز در بر داشته است که باعث شود ایران از بابت آن نگران باشد.


به گزارش پایگاه خبری تحلیلی میدل ایست آنلاین، استفاده ایران از ذخایر اورانیوم غنی‌شده‌‌ای که حساسیت‌های بسیاری را نزد غربی‌ها برانگیخته باعث شده است تا بسیاری از تهدیدهای نظامی‌ای که متوجه آن بود، حداقل برای مدت کوتاهی کاهش یابد.

اختصاص بخش عمده‌ای از اورانیوم غنی شده برای استفاده در مصارف پزشکی باعث شده است تا از آن میزان اورانیومی که ایران ذخیره کرده بوده و غرب نگرانی داشت که برای صنایع تسلیحاتی استفاده شود، کاهش یابد و این مساله به کاهش تنش بر سر پرونده هسته‌ای ایران کمک کرده است. شاید به همین دلیل است که اسرائیل نیز اخیرا از گزینه حمله نظامی به ایران فاصله گرفته و کمتر صحبت از این موضوع می‌کند.

با این حال کارشناسان معتقدند که ایران هر لحظه که اراده کند می‌تواند اورانیوم مورد نیاز خود را مجددا غنی سازی کند و ممکن است مادامی که هنوز اورانیوم غنی شده خود را وارد تاسیسات هسته‌ای‌اش نکرده آنها را به گاز تبدیل کند.

یک نماینده غربی در آژانس بین المللی انرژی اتمی که نخواست نامش فاش شود در این باره می‌گوید: «تزریق این گاز به تاسیسات هسته‌ای وقت می‌برد اما این زمان بری طولانی نیست، بیشتر از یک یا دو ماه نخواهد بود، ایرانی‌ها فعلا ثابت کرده‌اند که به تکنولوژی غنی‌سازی اورانیوم و استفاده از آن دست یافته‌اند.»

برخی تحلیلگران بر این باورند که انتقال سانتریفیوژهای پیشرفته به تاسیسات هسته‌ای زیرزمینی فوردو که سرعت حرکت آنها بالاتر از سرعت صوت است به ایران این امکان را می‌دهد که به سرعت به اورانیوم غنی شده دست یابد.

دیپلمات غربی مقیم در وین در این باره می‌گوید: «اگر ایران بتواند خودش به تنهایی از اورانیوم غنی‌شده‌اش سوخت بسازد این در ذات خود اتفاقی ایجابی است و ما امیدواریم که این مساله بتواند به ما فرصت بیشتری برای مذاکرات دیپلماتیک با ایران بدهد.»

اکنون در کشورهای غربی بر سر این موضوع که ایران چه وقت و چگونه می‌تواند به تکنولوژی تولید بمب هسته‌ای دست یابد بحث و جدل‌های بسیاری جریان دارد چرا که اگر ایران واقعا روزی تصمیم بگیرد که به این سمت تغییر جهت دهد اسرائیل نیز به سمت استفاده از گزینه نظامی حرکت خواهد کرد.

امریکایی‌ها و هم‌پیمانانشان به شدت ایران را بر سر غنی سازی اورانیوم تا مرز 20 درصد زیر نظر گرفته‌اند چرا که معتقدند در صورت تداوم این میزان غنی سازی در خاک ایران، این کشور می‌تواند به سرعت به غنی‌سازی 90 درصدی که برای استفاده در سلاح هسته‌ای کاربرد دارد، برسد.

در سایه این نگرانی ایران فعالیت‌های غنی سازی خود را در طول سال گذشته میلادی گسترش داده و به تولید 15 کیلوگرم اورانیوم غنی شده در ماه رسانده است. تا ابتدای ماه اگوست ایران 190 کیلوگرم اورانیوم با غلظت 20 درصد تولید کرده بود. اما ایران اخیرا نیمی از این ذخایر را برای استفاده در تاسیسات هسته‌ای پزشکی‌اش در تهران مصرف کرده و این احتمال نیز وجود دارد که همه آنها را در همین راستا به مصرف برساند.

تهران تا کنون دائما اعلام کرده است که به هیچ وجه برنامه هسته‌ای‌اش جنبه نظامی ندارد در حالی که غرب مدعی است برنامه هسته‌ای ایران اهداف نظامی دارد و اکنون نیز از این مساله ابراز نگرانی می‌کند که مبادا روزی ایران به سمت تولید سلاح هسته‌ای تغییر جهت دهد.

مارک فیتسپاتریک از مرکز بین‌المللی مطالعات و تحقیقات استراتژیک در این باره می‌گوید: «تبدیل اورانیوم غنی شده به اکسید مهم است چرا که ثابت می‌کند ایران اورانیوم 20 درصد غنی شده خود را برای مصارف صلح‌آمیز و مدنی استفاده کرده است. و اکنون وقت مناسبی است که مذاکره با ایران بر سر سناریوی رسیدن به تفاهم بر سر تبادل مابقی اورانیومی که در اختیار دارد آغاز شود.»

هفته گذشته ایهود باراک، وزیر دفاع اسرائیل گفته بود که استفاده ایران از یک سوم ذخایر اورانیوم غنی شده‌اش در مصارف مدنی نشان می‌دهد که ایران از سمت تولید سلاح هسته‌ای مورد ادعای اسرائیل، فاصله گرفته است.

اولی هینونین، استاد دانشگاه هاروارد نیز در این باره می‌گوید: «ایران به سمتی می‌رود که در زمره کشورهای صاحب تکنولوژی هسته‌ای قرار بگیرد.»

وی در ادامه می‌گوید: «ایران در حال حاضر از تولید اورانیوم لازم برای استفاده در تولید بمب هسته‌ای فاصله دارد و هنوز هیچ سندی که ثابت کند ایران به زودی به این تکنولوژی می‌رسد در دسترس نیست.»

مارک هیبز، عضو موسسه مطالعات کارنگی نیز در این باره می‌گوید: «این که تهران اورانیوم غنی شده‌اش را در اهداف صلح‌آمیز استفاده کرده ممکن است نشان از این باشد که ایران آمادگی کوتاه آمدن در پرونده هسته‌ای‌اش را دارد.»

وی در ادامه می‌افزاید: «اکنون برای غربی‌ها مهم این است که ایران تا چه زمان می‌تواند به تعهداتی که می‌دهد، پایبند باشد.»


منبع: دیپلماسی