لوئیس بونوئل، (Luis Buñuel) (۱۹۰۰ - ۱۹۸۳) کارگردان و فیلمساز اسپانیایی بود.
هر چند بونوئل به اعتبار محل تولدش فیلمساز اسپانیایی نامیده میشود اما نخستین فیلمش، سگ اندلسی، را به همراه سالوادور دالی در فرانسه ساخت و بیشترین فیلمهایش را نیز در مکزیک و فرانسه ساختهاست. او در خلال جنگ دوم جهانی و پس از آن، ملیت آمریکایی را برگزید. آخرین فیلمهایش نیز در فرانسه ساخته شدهاست.
او در جوانی با دالی و فدریکو گارسیا لورکا دوست بود و در میانسالی به عنوان روزنامهنگاری چپگرا با جمهوریخواهان اسپانیا برعلیه فرانکو فعالیت میکرد.
هر چند نخستین فیلم خود را در قبل از سی سالگی ساخت اما بزرگترین و مشهورترین فیلمهایش را از شصت سالگی به بعد کارگردانی کرد. وقتی بونوئل در جوانی به فرانسه رفت سوررآلیستها تأثیر فراوانی بر او گذاشتند. در اکثر فیلمهای او مرز بین واقعیت و رویا آنچنان مخدوش است که نمیتوان به روشنی نماهایی واقعی و رویایی را از هم جدا کرد. برخی از منتقدین او را پدر سینمای فراواقعگرا خواندهاند.
فیلمهایی که لوئیس بونوئل ساخته است:
سال نام فیلم محل ساخت یادداشت
۱۹۲۹ سگ اندلسی فرانسه به همراه سالوادور دالی
۱۹۳۰ عصر طلایی فرانسه
۱۹۳۳ سرزمین بینان یا هوردها
زمین بینان اسپانیا
۱۹۴۶ کازینوی بزرگ مکزیک
۱۹۴۹ جمجمهٔ بزرگ مکزیک
۱۹۵۰ فراموششدگان مکزیک
۱۹۵۰ سوزانای هرزه مکزیک
۱۹۵۰ دختر انگانیو مکزیک (به نام دختر فریب هم در فارسی خوانده میشود.)
۱۹۵۱ زنی بدون عشق مکزیک
۱۹۵۱ صعود به آسمان مکزیک
۱۹۵۲ قوی پنجه مکزیک
۱۹۵۲ رابینسون کروزوئه مکزیک، آمریکا
۱۹۵۲ ال مکزیک
۱۹۵۳ بلندیهای بادگیر مکزیک
۱۹۵۴ وهم با تراموا سفر میکند مکزیک
۱۹۵۴ رودخانهٔ مرگ مکزیک
۱۹۵۵ زندگی جنایتبار آرچیبالدوکروز مکزیک
۱۹۵۵ ناماش سپیده دم است فرانسه، ایتالیا
۱۹۵۶ مرگ در این باغ فرانسه، مکزیک
۱۹۵۸ نازارین مکزیک (به نام ناصری هم در فارسی خوانده میشود.)
۱۹۵۹ تب درال پائو بالا میگیرد فرانسه، مکزیک
۱۹۶۰ دختر جوان مکزیک، آمریکا
۱۹۶۱ ویریدیانا اسپانیا (برنده نخل طلا در جشنواره کن)
۱۹۶۲ ملکالموت مکزیک، اسپانیا
۱۹۶۳ خاطرات یک مستخدمه فرانسه
۱۹۶۵ شمعون صحرا مکزیک
۱۹۶۶ زیبای روز فرانسه
۱۹۶۹ راه شیری فرانسه، ایتالیا
۱۹۷۰ تریستانا اسپانیا، فرانسه، ایتالیا
۱۹۷۲ جذابیت پنهان بورژوازی فرانسه
۱۹۷۴ شبح آزادی فرانسه
۱۹۷۷ میل مبهم هوس فرانسه
جوایز:
سال رتبه نام فیلم
۱۹۵۱ برنده بهترین کارگردان جشنواره کن فراموششدگان
نامزد جایزه بزرگ جشنواره کن فراموششدگان
۱۹۵۲ نامزد جایزه بزرگ جشنوراه کن قوی پنجه
۱۹۵۳ نامزد جایزه بزرک جشنواره کن او
۱۹۵۹ نامزد نخل طلای جشنواره کن نازارین
برنده جایزه بینالملل جشنواره کن ملکالموت
۱۹۶۰ نامزد نخل طلای جشنوراه کن دختر جوان
۱۹۶۱ برنده نخل طلای جشنواره کن ویردینیا
۱۹۶۲ نامزد نخل طلا جشنواره کن ملکالموت
منبع: ویکی پدیا
او در جوانی با دالی و فدریکو گارسیا لورکا دوست بود و در میانسالی به عنوان روزنامهنگاری چپگرا با جمهوریخواهان اسپانیا برعلیه فرانکو فعالیت میکرد.
هر چند نخستین فیلم خود را در قبل از سی سالگی ساخت اما بزرگترین و مشهورترین فیلمهایش را از شصت سالگی به بعد کارگردانی کرد. وقتی بونوئل در جوانی به فرانسه رفت سوررآلیستها تأثیر فراوانی بر او گذاشتند. در اکثر فیلمهای او مرز بین واقعیت و رویا آنچنان مخدوش است که نمیتوان به روشنی نماهایی واقعی و رویایی را از هم جدا کرد. برخی از منتقدین او را پدر سینمای فراواقعگرا خواندهاند.
فیلمهایی که لوئیس بونوئل ساخته است:
سال نام فیلم محل ساخت یادداشت
۱۹۲۹ سگ اندلسی فرانسه به همراه سالوادور دالی
۱۹۳۰ عصر طلایی فرانسه
۱۹۳۳ سرزمین بینان یا هوردها
زمین بینان اسپانیا
۱۹۴۶ کازینوی بزرگ مکزیک
۱۹۴۹ جمجمهٔ بزرگ مکزیک
۱۹۵۰ فراموششدگان مکزیک
۱۹۵۰ سوزانای هرزه مکزیک
۱۹۵۰ دختر انگانیو مکزیک (به نام دختر فریب هم در فارسی خوانده میشود.)
۱۹۵۱ زنی بدون عشق مکزیک
۱۹۵۱ صعود به آسمان مکزیک
۱۹۵۲ قوی پنجه مکزیک
۱۹۵۲ رابینسون کروزوئه مکزیک، آمریکا
۱۹۵۲ ال مکزیک
۱۹۵۳ بلندیهای بادگیر مکزیک
۱۹۵۴ وهم با تراموا سفر میکند مکزیک
۱۹۵۴ رودخانهٔ مرگ مکزیک
۱۹۵۵ زندگی جنایتبار آرچیبالدوکروز مکزیک
۱۹۵۵ ناماش سپیده دم است فرانسه، ایتالیا
۱۹۵۶ مرگ در این باغ فرانسه، مکزیک
۱۹۵۸ نازارین مکزیک (به نام ناصری هم در فارسی خوانده میشود.)
۱۹۵۹ تب درال پائو بالا میگیرد فرانسه، مکزیک
۱۹۶۰ دختر جوان مکزیک، آمریکا
۱۹۶۱ ویریدیانا اسپانیا (برنده نخل طلا در جشنواره کن)
۱۹۶۲ ملکالموت مکزیک، اسپانیا
۱۹۶۳ خاطرات یک مستخدمه فرانسه
۱۹۶۵ شمعون صحرا مکزیک
۱۹۶۶ زیبای روز فرانسه
۱۹۶۹ راه شیری فرانسه، ایتالیا
۱۹۷۰ تریستانا اسپانیا، فرانسه، ایتالیا
۱۹۷۲ جذابیت پنهان بورژوازی فرانسه
۱۹۷۴ شبح آزادی فرانسه
۱۹۷۷ میل مبهم هوس فرانسه
جوایز:
سال رتبه نام فیلم
۱۹۵۱ برنده بهترین کارگردان جشنواره کن فراموششدگان
نامزد جایزه بزرگ جشنواره کن فراموششدگان
۱۹۵۲ نامزد جایزه بزرگ جشنوراه کن قوی پنجه
۱۹۵۳ نامزد جایزه بزرک جشنواره کن او
۱۹۵۹ نامزد نخل طلای جشنواره کن نازارین
برنده جایزه بینالملل جشنواره کن ملکالموت
۱۹۶۰ نامزد نخل طلای جشنوراه کن دختر جوان
۱۹۶۱ برنده نخل طلای جشنواره کن ویردینیا
۱۹۶۲ نامزد نخل طلا جشنواره کن ملکالموت
منبع: ویکی پدیا