سخت گیری و تعصب خامیست,تا جنینی، کار خون آشامیست

آنچنان كز نیست در هست آمدی 

 هین بگو چون آمدی؟ مست آمدی ؟

راههای آمدن یادت نماند 

 لیك رمزی بر تو بر خواهیم خواند

هوش را بگذار آنگه هوش دار 

 گوش را بر بند و آنگه گوش دار

نی نگویم زانكه تو خامی هنوز 

 در بهاری و ندیدستی تموز

این جهان همچون درخت است ای كرام 

 ما بر او چون میوه های نیم خام

سخت گیرد خام ها مر شاخ را 

 زانكه در خامی نشاید كاخ را

چون بپخت و گشت شیرین لب گزان 

 سُست گیرد شاخها را بعد از آن

چون از آن اقبال شیرین شد دهان 

 سرد شد بر آدمی مُلك جهان

سخت گیری و تعصب خامیست                

تا جنینی، کارخون آشامیست.

مولانا جلالدین محمد

مـوسيا آداب‌دانــان ديـگـرند
سوخته جان و روانان ديگرند

رد درون كعبه رسم قبله نيست
چه غم ار غواص را پاچيله نيست

زان كه دل جوهر بود گفتن عرض
پس طفيل آمد عرض جوهر غرض

آتشي از عشق در خود برفروز
سر به سر فكر و عبارت را بسوز

موسي و عيسي كجا بد آفتاب
كشت موجودات را ميداد آب

آدم و حوا كجا بود آن زمان
كه خدا افكند در اين زه كمان

اين سخن هم ناقص است و ابتراست
آن سخن كه نيست ناقص زان سراست

من نخواهم لطف حق را واسطه
كه هلاك خلق شد اين رابطه

لاجرم كوتاه كردم من سخن
گر تو خواهي از درون خود بخوان

ور بگويم عقل‌ها را بر كند
ور نويسم بس قلمها بشكند

گر بگويم زان بلغزد پاي تو
ور نگويم هيچ از آن اي واي تو

ني نگويم زان كه تو خامي هنوز
در بهاري و نديدستي تموز

اين جهان همچون درخت است اي كر ام
ما بر او چون ميوه‌هاي نيم‌خام

سخت گيرد خام‌ها مر شاخ را
زان‌كه در خامي نشايد كاخ را

ابلهان تعظيم مسجد مي‌كنند
بر خلاف اهل دل جد مي‌كنند

اين مجاز است آن حقيقت اي خران
نيست مسجد جز درون سروران